Czym różni się pszenica durum od pszenicy zwykłej? Czy makarony z pszenicy twardej są zdrowsze? Sprawdź, jakie wartości odżywcze zawiera makaron durum i dlaczego zdarza się, że osoby na diecie bezglutenowej tolerują produkty z pszenicą twardą. Dietetycy są zgodni, że produkty na bazie pszenicy durum są dla naszego organizmu zdecydowanie korzystniejsze, zarówno pod względem odżywczym, jak i dietetycznym, niż te z pszenicy zwykłej. Triticum durum, czyli pszenica twarda, to jedna z najstarszych roślin uprawianych od wieków w Chinach, na Bliskim Wschodzie i w północnej Afryce. Pszenica durum najlepiej rośnie w suchym, kontynentalnym klimacie.
Pszenica durum – do czego jest wykorzystywana?
Ze względu na swoje właściwości (twarde bielmo, wysoką zawartość glutenu, wysoką szklistość i dużą zawartość barwników) pszenica durum wykorzystywana jest głównie do produkcji makaronów. Mąka z pszenicy durum, zwana semoliną, jest bardziej bogata w białko, tłuszcze oraz witaminy i składniki mineralne niż zwykła mąka pszenna (Triticum vulgaris). Makarony otrzymane z mąki durum charakteryzują się jasnożółtym kolorem i znacznie wyższą twardością. Z pszenicy durum produkuje się również kuskus.
Produkty z semoliny – wartości odżywcze
Makarony i kasze należą do głównych produktów zbożowych, które są podstawą zbilansowanej diety. Jedząc produkty wykonane z pszenicy durum, dostarcza się do organizmu więcej minerałów, witamin i błonnika pokarmowego, niż w przypadku jedzenia produktów z pszenicy zwykłej. Mąka z pszenicy durum, zwana semoliną, jest bardziej bogatym źródłem białka, tłuszczów, witamin i składników mineralnych. Zawiera więcej witamin z grupy B (B1, B2, PP, B6, kwas foliowy, kwas pantotenowy) oraz luteinę. Wśród minerałów znajdujących się w semolinie należy wymienić magnez, fosfor, potas, żelazo, miedź, mangan i cynk. Mówiąc o właściwościach i wartości odżywczej mąki durum, należy wspomnieć także o niskim indeksie glikemicznym, co w rezultacie powoduje niższy wyrzut cukru i insuliny. Jego wysokość jest zależna od czasu gotowania. W przypadku, gdy makaron z pszenicy durum jest gotowany przez 20 minut, jego indeks glikemiczny wynosi ponad 55, natomiast jeżeli jest gotowany 12 minut, wartość indeksu glikemicznego jest niższa od wartości 35.
Pszenica durum a zwykła pszenica
Mąka z pszenicy durum zawiera więcej fosforu, potasu, żelaza, miedzi, manganu, cynku, a także witamin z grupy B (B1, B2, B5, B6) oraz kwasu foliowego niż mąka z pszenicy zwykłej. Durum zawiera również luteinę, która chroni przed działaniem wolnych rodników i wspomaga wzrok. Makaron z pełnoziarnistej mąki durum zawiera około 323 kcal w 100 g, z czego 12 g stanowi białko, 2 g tłuszcze, 64 g węglowodany, a aż 7 g błonnik. Z kolei makaron dwujajeczny z mąki pszennej typ 450 zawiera aż 368 kcal, w tym 75,8 g to węglowodany, 11,1 g białka, 1,6 g tłuszcze, błonnik stanowi tylko 2,4 g. Mąka z pszenicy durum ma też niższy indeks glikemiczny, co powoduje, że wyrzut cukru i insuliny jest niższy niż po zjedzeniu zwyczajnej oczyszczonej mąki pszennej.
Pszenica durum idealna na anemię
Pszenica durum jest bogatym źródłem żelaza i kwasu foliowego, które są związkami odgrywającymi dużą rolę w profilaktyce przeciw anemii. Wspomagają również leczenie niedokrwistości, dlatego produkty zawierające je powinny znaleźć się w codziennym jadłospisie osób cierpiących na tę chorobę. Kwas foliowy jest znany również jako witamina B9 i może być produkowany przez bakterie tworzące florę jelitową, niemniej jednak konieczne jest także dostarczanie go wraz z pożywieniem, ze względu na duże zapotrzebowanie organizmu na ten składnik. Kwas foliowy posiada krwiotwórcze działanie, dlatego stosuje się go w leczeniu niektórych typów niedokrwistości, między innymi niedokrwistości złośliwej. Niedobór tego związku prowadzi do zahamowania wzrostu, wypadania włosów, a w skrajnych przypadkach do powstawania ognisk martwicy w tkance mięśniowej. Żelazo jest nośnikiem tlenu i wchodzi w skład hemoglobiny. Warunkuje sprawność procesu transportowania krwi, decydując o możliwościach energetycznych organizmu. Niedobór żelaza prowadzi do zmniejszenia się ilości hemoglobiny oraz innych niekorzystnych skutków zdrowotnych, między innymi do spadku sprawności fizycznej, obniżenia koncentracji i sprawności umysłowej oraz do zmniejszenia się odporności na przeziębienie i infekcje. Żelazo wchłania się najlepiej w towarzystwie witaminy C. Niekiedy mimo dostarczania do organizmu wysokich dawek żelaza i kwasu foliowego, anemia nie ustępuje. W tego typu przypadkach zaobserwowano poprawę leczenia po wzbogaceniu diety w witaminę B6, która także należy do grona składników odżywczych znajdujących się w pszenicy durum. Związek organiczny, o którym mowa, bierze udział w procesach komórkowych nie tylko układu krwiotwórczego, ale także układu nerwowego i skóry.
Pszenica – czy zawiera gluten?
Tak, w pszenicy durum, tak samo jak w innych odmianach zawiera się gluten. Zdarza się jednak, że osoby nietolerujące pszenicy zwykłej pozytywnie reagują na produkty z pszenicy durum. Spowodowane jest to różną zawartością białka w poszczególnych odmianach pszenicy.
