Wady budowy macicy najczęściej są diagnozowane przez przypadek. Nieprawidłowo zbudowana macica może być przyczyną niepłodności, dlatego niekiedy dopiero bezskuteczne próby zajścia w ciążę bywają jednym z pierwszych objawów tego schorzenia. Wady budowy macicy mogą stanowić realne zagrożenie dla kobiet w ciąży. Nieprawidłowo zbudowana macica może bowiem spowodować poronienie oraz przedwczesny poród. Z kolei u kobiet, które planują mieć dziecko, może stanowić przeszkodę w zajściu w ciążę. Sprawdź, jakie zagrożenia dla kobiet stwarzają wady wrodzone w budowie macicy: macica dwurożna, jednorożna, z przegrodą, łukowata i podwójna.
Wady macicy
Nieprawidłowo zbudowana macica może stanowić czynnik ryzyka poronienia lub w pewnych przypadkach, poronień nawracających. Niektóre wady macicy są wrodzone, inne pojawiają się w ciągu życia. Ważne jest, że tylko niektóre z wad macicy zwiększają ryzyko poronienia i wymagają leczenia. Część z nich nie powoduje żadnych problemów w przebiegu ciąży. Wady macicy najczęściej przyczyniają się do utraty ciąży w drugim i trzecim trymestrze, ale pewna ich część może mieć udział w zaburzeniach implantacji i rozwoju płodu na wczesnym etapie.
Rodzaje wad macicy
1. Macica dwurożna
to wrodzona wada macicy. Występuje rzadko, bo dotyka około 0,5 procent kobiet. Nieprawidłowo zbudowana jest zarówno wewnętrzna jama macicy, jak i zewnętrzny trzon macicy. W budowie zewnętrznej macicy wyodrębnia się dwa oddzielne wydatne rogi, co objawia się wgłębieniem na powierzchni zewnętrznej macicy powyżej centymetra. Jama macicy przypomina macicę z przegrodą – jest podzielona na dwie części na odcinku co najmniej 15 mm.
ZAGROŻENIE: Macica dwurożna może powodować poronienia oraz przedwczesny poród.
DIAGNOZA: Choć doświadczony ginekolog może rozpoznać macice dwurożną w badaniu USG, to najdokładniej diagnozuje się ją w badaniu przy pomocy laparoskopii z histeroskopią.
LECZENIE macica dwurożna: zaleca się operację.
2. Macica z przegrodą (macica przegrodzona)
Macica z przegrodą (macica przegrodzona) to wada wrodzona macicy. Jama macicy jest podzielona na mniejszym lub większym odcinku na dwie części. Podział ma co najmniej 15 mm długości. Może być przegroda częściowa (bywa mylona z macica dwurożną lub łukowatą) lub całkowita. Budowa zewnętrzna macicy jest prawidłowa.
ZAGROŻENIE: Przegroda macicy może zaburzać płodność i powodować nawykowe poronienia lub porody przedwczesne.
DIAGNOZA: W celu wykrycia macicy z przegrodą często stosuje się jednoczesną histeroskopia z laparoskopią, USG 3D albo sonohisterografię (USG z podaniem soli fizjologicznej do jamy macicy). Można te metody łączyć, aby otrzymać dokładniejszy wynik, wykluczający inne wady macicy.
LECZENIE macicy z przegrodą: Zaleca się operacyjne usunięcie przegrody, zwłaszcza u kobiet, które maja problemy z zajściem w ciąże i donoszeniem ciąży. Macica z przegrodą daje gorsze rokowania dla rozwijającej się ciąży niż macica dwurożna.
3. Macica łukowata
Macica łukowata to wada wrodzona budowy macicy. Tylko pośrodku w górnej części macicy zaznacza się niewielkie uwypuklenie (łuk), zaś budowa zewnętrzna macicy jest prawidłowa. W zasadzie rzadko macica łukowata daje jakiekolwiek objawy oraz zagraża zdrowiu kobiety.
ZAGROŻENIE W niewielkim stopniu macica łukowata może być przyczyną poronień.
LECZENIE Bardzo rzadko konieczne jest leczenie operacyjne, gdyż rokowania dla ciąży są w większości przypadków dobre.
4. Macica jednorożna
Macica jednorożna to wada rozwojowa macicy polegająca na tym, że wykształcony został tylko jeden róg macicy połączony z jajowodem. O tym, czy wada jest bardzo poważna świadczy m.in. wielkość jamy macicy – od tego zależy płodność kobiety.
ZAGROŻENIE: Macica jednorożna może zagrażać utrzymaniu ciąży. Bardziej ryzykowne są jednak powikłania ciąży wynikające z nieprawidłowego ułożenia płodu oraz jego wolniejszego wzrastania i rozwoju. Poza tym macica jednorożna niesie ze sobą niebezpieczeństwo niewydolności szyjki macicy, powodujące m.in. samoistne rozwieranie się szyjki macicy oraz brak skurczy.
DIAGNOZA: Macicę jednorożna można zaobserwować podczas badania USG. Co ciekawe, wiele kobiet dowiaduje się o tym, że mam macicę jednorożną dopiero w czasie trwania ciąży.
LECZENIE: Jeśli macica jednorożna utrudnia zajście w ciąże i nie pozwala na jej utrzymanie lub powoduje utratę płodu, zaleca się operację.
5. Macica podwójna
Macica podwójna to wada wrodzona macicy, występująca dość rzadko. Anomalia pojawia się w życiu płodowym dziewczynki, kiedy nie zrastają się dolne części dwóch przewodów kołośródnerczowych Mullera, z których powstają jajowody i macica. Może skutkować rozwojem dwóch szyjek macicy, dwóch pochw lub przedzieloną jedną pochwą.
ZAGROŻENIE: Ważny jest rozmiar macicy, bo zbyt mały może powodować powikłania ciążowe. Macica podwójna może być przyczyną niepłodności, problemów z utrzymaniem ciąży, nieprawidłowego ułożenia płodu oraz przedwczesnego porodu.
DIAGNOZA: Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z tego, że ma macicę podwójną aż do czas np. ciąży, a i to niekoniecznie musi nastąpić. Czasem zauważa ją lekarz podczas rutynowego badania ginekologicznego, a dla potwierdzenia diagnozy może zlecić wykonanie USG, rezonansu magnetycznego lub histerosalpingografii.
LECZENIE: Jeśli kobieta otrzyma diagnozę macicy podwójnej w czasie ciąży, lekarz zaleca metody na utrzymanie ciąży. Gdy podwójna macica utrudnia zajście w ciążę lub powoduje komplikacje w czasie ciąży, konieczna jest operacja scalania macicy, ale to dość rzadka sytuacja.
