Szałwię lekarską stosuje się nie tylko do produkcji kosmetyków i jako przyprawę poprawiającą smak potraw. Leczniczą właściwością herbatki z szałwii jest pobudzanie organizmu do produkcji soków trawiennych, a płukanie ust szałwiowym naparem działa antyseptycznie, likwidując afty i pleśniawki. Szałwia lekarska (Salvia officinalis L.) w pełni zasługuje na swoją łacińską nazwę – salvere, co oznacza „leczyć”, „ratować”. Szałwia, dzięki specyficznemu zestawowi zawartych w niej substancji, znalazła bardzo szerokie zastosowanie w lecznictwie. W jej liściach są znaczne ilości olejku eterycznego, którego głównym składnikiem są tujon, cyneol, kamfora, bornel, pinen. Ponadto zawiera taniny i flawonoidy. Roślina jest źródłem garbników i goryczy, kwasów organicznych, karotenu i związków żywicowych, a także witamin (witamina A, witamina C, witaminy z grupy B) i minerałów (wapń, magnez, potas, sód, cynk, żelazo). Dzięki temu szałwia nie tylko leczy ciało i poprawia jego wygląd, ale jeszcze dobrze wpływa na samopoczucie.
Szałwia lekarska – właściwości
Szałwia lekarska ma wiele prozdrowotnych właściwości i dlatego jest szeroko wykorzystywana w lecznictwie. Dodatkowo w liściach szawii znajduje się olejek eteryczny. Dzięki zawartości garbników, kwasów organicznych, karotenu, witaminy A, C, witamin z grupy B oraz minerałów takich jak wapń, magnez, potas, sód, cynk i żelazo w szałwii jest wykorzystywana nie tylko w leczeniu i poprawianiu wyglądu naszego ciała, ale też samopoczucia. W jednym z badań okazało się, że suszona szałwia lekarska pozytywnie wpłynęła na koncentrację i pamięć u ochotników. Picie herbatki z szałwii ułatwiała im skupienie i uspokajała nerwy. W kilku badaniach nad właściwościami szałwii, również u pacjentów z chorobą Alzheimera, odnotowano poprawę zdolności umysłowych. Badania wskazują, że szałwia lekarska ma właściwości antybakteryjne i działa na wiele różnych odmian bakterii. Właściwości szałwii nie dotyczą jednak działania przeciwgrzybicznego. Obecnie naukowcy są zainteresowani działaniem szałwii na wirusy, takie jak wirus HIV. Dzięki swoim właściwościom szałwia lekarska pomaga na wzdęcia i inne problemy z trawieniem. Napar z szałwii nie tylko wspomaga trawienie, ale również obniża poziom cholesterolu we krwi.
Szałwia lekarska – zastosowanie
Szałwia lekarska jest wykorzystywana w dolegliwościach związanych okresem i menopauzą. Dzieje się tak ze względu na zawartość w szałwii fitoestrogenów, garbników i olejku eterycznego, które mają działanie rozkurczowe i przeciwzapalne. Działanie szałwii lekarskiej pomaga również w problemach np. z obfitymi miesiączkami, uderzeniami gorąca, czy bezsennością w czasie menopauzy. Szałwia lekarska jest składnikiem wielu kosmetyków w tym kremów, balsamów, żeli do mycia ciała. Jest to składnik np. kremów do cery trądzikowej (szałwia lekarska pomaga poradzić sobie z trądzikiem, łuszczycą i grzybicą) oraz kremów do cery dojrzałej, ponieważ szałwia opóźnia starzenie się skóry. Suszona szałwia jest stosowana w kuchni jako przyprawa. Szałwię można hodować jako roślinę ozdobną. W przemyśle spożywczym dodatek szałwii ma na celu poprawienie smaku i zapachu produktów. Szałwia jest też używana jako dodatek do mydeł i perfum. Szałwia lekarska jest również silnym lekiem w walce z zakażeniami i pomaga zwalczyć infekcje. Napar z szałwii jest np. bardzo pomocny w leczeniu owrzodeń jamy ustnej lub krwawiących dziąsłach. Ponadto napar z szałwii ma właściwości wykrztuśne i ściągające, co wspomaga usuwanie wydzieliny z oskrzeli. Szałwia jest również skutecznym środkiem ograniczającym potliwość, która wynika z nadczynności tarczycy, nerwicy lub gorączki. Warto podkreślić, że napar z szałwii działa już po 2-3 godzinach od jego wypicia i działa przez kolejne 3 dni. Szałwia do picia wspomaga również układ pokarmowy. Aby przygotować szałwię do picia, potrzebujemy szklanki wrzątku oraz około 1-2 łyżeczek suszonej szałwii. Szklankę przykrywamy talerzykiem i po ok.15 minutach szałwia nadaje się do picia.
Szałwia lekarska – przeciwwskazania
Ze stosowania szałwii powinny zrezygnować osoby zażywające leki przeciwzakrzepowe – związki aktywne szałwii zakłócają bowiem ich działanie. Szałwii nie zaleca się również w ostrym nieżycie żołądka, a także u osób cierpiących na padaczkę (zawarty w olejku eterycznym tujon może wpływać na utrzymywanie się ataków u chorych). Należy pamiętać, by nie stosować olejku eterycznego z szałwii doustnie – ma on bowiem szkodliwy wpływ na układ nerwowy. Ze stosowania rośliny powinny zrezygnować kobiety karmiące piersią – szałwia zmniejsza bowiem laktację. Leczniczych dawek zioła powinny zaś unikać kobiety w ciąży – podejrzewa się, że szałwia może wywołać poronienie. Zasadniczo kuracji szałwią nie należy stosować zbyt długo – w przeciwnym razie mogą pojawić się nudności i uczucie otępienia. Działanie szałwii nie ogranicza się tylko do właściwości bakterio- i grzybobójczych. Lista jej zdrowotnych zalet jest o wiele dłuższa – nie bez powodu szałwię uważa się bowiem za zioło o najszerszym zastosowaniu leczniczym.
